İçişleri Bakanlığı tarafından 81 İl Valiliği’ne gönderilen genelgede şu ifadelere yer verildi:

Koronavirüs (Covid­19) salgınının toplum sağlığı ve kamu düzeni açısından oluşturduğu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, fiziki mesafeyi koruma ve hastalığı yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla Sağlık Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Kurulunun önerileri, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda birçok tedbir kararı alınarak uygulamaya geçirilmiştir.

2020 yılı içerisinde tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs salgınının yayılımında/bulaşında son dönemlerde tüm ülkelerde artış yaşandığı görülmektedir. Özellikle Avrupa kıtasında bulunan ülkelerde salgının seyrinde çok ciddi yükseliş olduğu ve salgınla mücadele kapsamında birçok yeni tedbir kararları alınarak uygulamaya geçildiği izlenmektedir. 

Ülkemizde de içerisinde bulunduğumuz kontrollü sosyal hayat döneminin temel prensipleri olan temizlik, maske ve mesafe kurallarının yanı sıra salgının seyri ve olası riskler göz önünde bulundurularak hayatın her alanına yönelik uyulması gereken kurallar ve önlemler belirlenmektedir. Bu çerçevede 17.11.2020 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde alınan kararlar doğrultusunda  20.11.2020 Cuma günü saat 20:00'den itibaren geçerli olacak şekilde;

Alışveriş merkezi, market, berber, kuaför ve güzellik merkezleri sadece saat 10.00 ila 20.00 arasında hizmet sunacak.

Restoran, lokanta, pastane, kafe, kafeterya gibi yeme içme yerleri 10.00 ila 20.00 saatleri arasında sadece paket servis veya gel al hizmeti verecek şekilde açık olabilecek. Restoran, lokanta veya online yemek sipariş firmaları saat 20.00 den sonra sadece telefonla ya da online sipariş üzerine paket servis hizmeti verebilecek.

Şehirlerarası karayolları kenarında bulunan ve şehirlerarası toplu ulaşım veya lojistik amaçlı araçlara hizmet veren dinleme tesislerinde yer alan yeme içme yerleri kısıtlamalardan istisna tutulabilecek.

Kıraathanelerin faaliyetlerine bir süre ara

Sinema salonlarının faaliyetleri 31 Aralık 2020 tarihine kadar durdurulacak. Yeni bir karar alınıncaya kadar ise kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe, elektronik oyun salonları, bilardo salonları, lokaller ve çay bahçeleri ile halı sahaların faaliyetleri durdurulacak. Daha önce faaliyetleri durdurulan nargile salonları ile ilgili uygulamanın aynen devamı sağlanacak.

Hafta sonları sokağa çıkma kısıtlaması

Tüm illerde, 65 yaş ve üzeri vatandaşlar gün içerisinde 10.00 ila 13.00 saatleri, 20 yaş altı vatandaşlar ise gün içerisinde 13:00 ila 16:00 saatleri arasında sokağa çıkabilecek. İşyerleri ile illiyetlerini gösteren çalışma, SGK kaydı ve benzeri belgeyi ibraz eden çalışanlar hariç tutulacak. Bu saatler dışında ise belirtilen yaş gruplarındaki vatandaşların sokağa çıkmaları kısıtlanacak.

Yeni bir karar alınıncaya kadar hafta sonları 10.00-20.00 saatleri dışında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. Üretim, imalat ve tedarik zincirleri bu kısıtlamadan muaf tutulacak.

Bu doğrultuda ilk uygulama olarak 21 Kasım Cumartesi günü saat 20.00'den 22 Kasım Pazar günü saat 10.00'a kadar ve 22 Kasım Pazar günü saat 20:00'den 23 Kasım Pazartesi 05:00 saatine kadar sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak. Bundan sonraki hafta sonlarında da uygulama yeni bir karar alınıncaya kadar yukarıda belirtildiği şekilde devam edecek.

Açık olacak işyeri, işletme ve kurumlar

Genelge kapsamında, İlaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ilişkin faaliyetleri yürüten iş yerleri, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri açık olacak.

Ayrıca, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, Acil Çağrı Merkezleri, AFAD Birimleri, afetle ilgili çalışma yürüten kurum/kuruluşlar, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Göç İdaresi, PTT vb.), doğalgaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve işletmeler de açık olacak.

Yurt içi ve dışı taşımacılık ve lojistiğini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, sağlık hizmetlerinin kapasitesini arttırmaya yönelik acil inşaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten işletmeler de kısıtlamadan muaf olacak.

Hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, üretim ve imalat tesisleri, gazete, radyo ve televizyon kuruluşları, gazete basım matbaaları ve gazete dağıtıcıları, Valilikler ve Kaymakamlıklar tarafından yerleşim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen şehirlerarası karayolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi ve sebze/meyve toptancı halleri açık olacak.

İstisna kapsamında sayılacak kişiler

Yukarıda belirtilen "açık olacak işyeri, işletme ve kurumlarda" yönetici, görevli veya çalışanlar, istisna kapsamında sayılacak.

Ayrıca, kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanmasında görevli olanlar, Acil Çağrı Merkezleri, Vefa Sosyal Destek Birimleri, Kızılay, AFAD’da ve afet kapsamında faaliyet yürütenler, görev alanlar, ÖSYM tarafından ilan edilen ve diğer merkezi sınavlara katılacağını belgeleyenler ile sınav görevlileri de kısıtlamalardan muaf olacak.

Genelgeye göre, istisna kapsamında sayılacak kişiler şöyle: Cenaze defin işlemlerinde görevli olanlar (din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, Elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, Ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, Yaşlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları, Üretim ve imalat tesislerinde çalışanlar,  Küçükbaş, büyükbaş hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, Servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek şartı ile teknik servis çalışanları, İşyerlerinin kapalı olduğu saatlerde/günlerde sürekli olarak işyerlerini bekleyenler,  Belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel, Zorunlu sağlık randevusu olanlar (Kızılay'a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), Yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, İş sağlığı ve güvenliği nedeniyle iş yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (işyeri hekimi vb.), Veteriner hekimler, Otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi “Özel Gereksinimi” olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri, 30.04.2020 tarih ve 7486 sayılı Genelgemiz kapsamında oluşturulan Hayvan Besleme Grubu Üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretimi, sulaması, işlenmesi, ilaçlaması, hasatı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, İkametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan saatler içerisinde evlere paket servis hizmetinde görevli olanlar, Mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler (mahkeme kararını ibraz etmeleri şartı ile), Seyircisiz oynanabilecek spor müsabakalarındaki sporcu, yönetici ve diğer görevliler,  Şehirlerarası toplu ulaşım araçlarında (uçak, otobüs, tren, gemi vb.) görevli olanlar ile bu toplu ulaşım araçlarıyla seyahat edeceğini bilet, rezervasyon kodu vb. ibraz ederek belgeleyenler, Şehir içi toplu ulaşım araçlarının (metrobüs, metro, otobüs, dolmuş, taksi vb.) sürücü ve görevlileri.

Sigara içme yasağı uygulaması genişletilebilecek

Genelgeye göre, 11 Kasım 2020 tarihli genelgede belirtilen "vatandaşların yoğun olarak bulunduğu/bulunabileceği cadde sokaklar, ihtiyaç duyulan meydanlar ve toplu taşıma durakları gibi alanlarda/bölgelerde sigara içme yasağı" getirilmesi uygulaması İl ve İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca genişletilebilecek.

İl Umumi Hıfzıssıhha Kurullarınca, yerel yönetimler tarafından şehir içi toplu ulaşım araçlarındaki yoğunluğu azaltacak, seferlerdeki seyrekleşmeyi sağlayacak şekilde başta sefer sayılarının artırılması olmak üzere her türlü tedbirin alınması sağlanacak.

Düğün ve nikah törenleri

2 Eylül tarihinde yayımlanan genelgedeki düğünler ve nikah merasimleri ile ilgili getirilen esaslar çerçevesinde, nikah törenleri/merasimleri, maske, mesafe, temizlik kurallarına uyulması, asgari düzeyde katılım ve her nikah töreni arasına en az 20 dakika süre şartıyla gerçekleştirilecek.

Düğünlerin oturma düzeni, maske, mesafe ve temizlik kuralları ile nikah merasimi şeklinde en fazla bir saat süre içerisinde yapılacak.

Ayrıca 30 Temmuz'da yayımlanan genelge çerçevesinde toplu taziye yapılmamasına ilişkin hükümler eksiksiz uygulanacak.

Hafta sonları sokağa çıkma kısıtlamasının uygulandığı süreler içerisinde vatandaşların özel araçlarıyla şehir içi ya da şehirler arası seyahate çıkmamalarının esas olduğu vurgulanan genelgeye göre, İçişleri Bakanlığına ait "e-Başvuru" ve "Alo 199" sistemleri üzerinden ya da valilik/kaymakamlıklara doğrudan başvuru yoluyla Seyahat İzin Kurullarından izin almak kaydıyla özel araçlarıyla seyahat edebilecekler ise şöyle:

"Tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, doktor raporu ile sevk olan ve/veya daha önceden alınmış doktor randevusu/kontrolü olan, kendisi veya eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak için veya cenaze nakil işlemine refakat edecek olan (en fazla 4 kişi), bulunduğu şehre son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla beraber kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen (5 gün içinde geldiğini yolculuk bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren başkaca belge, bilgi ile ibraz edenler), askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen, özel veya kamudan günlü sözleşmeye davet yazısı olan, ceza infaz kurumlarından salıverilen."

Alınan kararlara uymayanlar hakkında adli ve idari işlem yapılacak

Genelgede, vali ve kaymakamlar başta olmak üzere tüm kamu görevlilerinin salgınla mücadelede alınan tedbirlere uyulması konusunda toplumsal duyarlılığı artırıcı faaliyetlere ağırlık vermeleri ve bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da fedakarlık yapılmaya devam edilmesinin, bu sürecin üstesinden gelinmesi ve sağlıklı günlere tekrar kavuşulması açısından hayati önem taşıdığı vurgulandı.

Ayrıca Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun ilgili maddeleri doğrultusunda İl ve İlçe Umumi Hıfzıssıhha Kurulları kararlarının ivedilikle alınması, uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi ve mağduriyete neden olunmaması, alınan kararlara uymayanlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun ilgili maddeleri gereğince idari işlem yapılması ve konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin Türk Ceza Kanunu'nun 195'inci maddesi kapsamında gerekli adli işlemlerin başlatılması istendi.